حدیث عزا و اشک و معنای آن

حضرت امام صادق صلوات الله و سلامه علیه : کسى که ما نزد او یاد شویم، پس از چشمانش اشک بیاید، اگر چه به قدر بال پشه (یا مگس) باشد، گناهانش آمرزیده شود هرچند به اندازهٔ کف دریاها باشد.
گاه برخی به دلیل توجه نداشتن به قیود و شرایط این نوع روایات آن را بعید می شمارند، در پاسخ به چند نکته اشاره می کنیم:

1- مشابه همین تعبیر در مورد توبه نیز وارد شده. بنا بر این چه منعی دارد، اشک برای سید الشهداء همچون توبه دل پرسوز محب را بشوید و او را مشمول این اجرها بلکه فراتر از آن گرداند.

2- روایات و آیات مختلفی حاکی از شرایط و قیود مختلفی برای قبولی اعمال است، که از آن جمله ایمان و تقواست. بنا بر این اشک غیر مومن هرچند خواصی داشته باشد، باید با دلایل خاص خود ثابت شود.

3- استخفاف به معارف و اوامر دین، خود از مواردی است که به سلامت عقیده دین آسیب می زند، بنا بر این کسی که به بهانه اشک، فرائض دینی را خوار بشمارد، مصداق روایات سنگین استخفاف است، و نه توبه و انابه و اشک. مگر آنکه به برکت این اشک واقعاً توبه نماید.

عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الإِمَامِ الصَّادِقِ صَلَوَاتُ اللّهِ عَلَیْه قَالَ: مَنْ ذُکِرْنَا عِنْدَهُ، فَفَاضَتْ عَیْنَاهُ، وَ لَوْ مِثْلَ جَنَاحِ بَعُوضَةٍ [الذُّبَابِ]، غُفِرَ لَهُ ذُنُوبُهُ وَ لَوْ کَانَتْ مِثْلَ زَبَدِ الْبَحْرِ.
کتاب المحاسن، ج‏1، ص: 63. و کامل الزّیارات: باب سی و دوم،ص103 به چند سند با الفاظ مختلف.