مردم درباره قدر (قدرت و جبر خداوند) بر سه دسته اند:
شخصی که گمان می کند خداوند عزّوجلّ مردم را بر معاصی مجبور کرده است، چنین کسی به خدا نسبت ظلم کردن در حُکم کردن داده است (پس) او کافر است؛
و شخصی که گمان می کند ٬ أمر به مردم سپرده شده، چنین کسی به خداوند نسبت ضعف و سستی در سلطنتش داده است، (پس) او کافر است؛
و شخصی که می گوید (معتقد است) خداوند عزّوجلّ بندگان را به آنچه طاقت و تحمّل دارند ٬ مکلّف کرده است، و به آنچه طاقت ندارند، تکلیف نکرده است؛ پس هر وقت کار نیکویی انجام دهد، حمد خدا می کند. و هر وقت بدی کند، از خداوند آمرزش می خواهد، پس چنین کسی مسلمان و بالغ است.
الخصال الْفَامِیُّ وَ ابْنُ مَسْرُورٍ عَنْ ابْنِ بُطَّةَ عَنِ الصَّفَّارِ وَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ ابْنِ عِیسَی عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِیسَی عَنْ حَرِیزٍعَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: النَّاسُ فِی الْقَدَرِ عَلَی ثَلَاثَةِ أَوْجُهٍ رَجُلٍ زَعَمَ أَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَجْبَرَ النَّاسَ عَلَی الْمَعَاصِی فَهَذَا قَدْ ظَلَّمَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فِی حُکْمِهِ وَ هُوَ کَافِرٌ وَ رَجُلٍ یَزْعُمُ أَنَّ الْأَمْرَ مُفَوَّضٌ إِلَیْهِمْ فَهَذَا وَهَّنَ اللَّهَ فِی سُلْطَانِهِ فَهُوَ کَافِرٌ وَ رَجُلٍ یَقُولُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ کَلَّفَ الْعِبَادَ مَا یُطِیقُونَ وَ لَمْ یُکَلِّفْهُمْ مَا لَا یُطِیقُونَ فَإِذَا أَحْسَنَ حَمِدَ اللَّهَ وَ إِذَا أَسَاءَ اسْتَغْفَرَ اللَّهَ فَهَذَا مُسْلِمٌ بَالِغٌ.
sohof2@
