خشم، شراره شیطانی!

از ابى حمزه ثمالى که امام باقر (علیه السلام) فرمود: به راستى این خشم یک شراره ای از شیطان است که در دل آدمى زاده فروزان شود، و به راستى وقتى یکى از شماها خشم گیرد، چشمانش سرخ شود و رگ‌هایش باد کند و شیطان در او درآید و چون کسى از شماها از این مشکل بیم کند، به زمین چسبد که پلیدى شیطان در این وقت به خوبى از او برود.
البته روشن است که امثال این اخبار ناظر به مواردی مانند خشم بر معاصی برای خدا نیست. بلکه ظاهر آن خشم هیجانی است.
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ وَ عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ جَمِیعاً عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ ابْنِ رِئَابٍ عَنْ أَبِی حَمْزَةَ الثُّمَالِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: إِنَّ هَذَا الْغَضَبَ‏ جَمْرَةٌ مِنَ الشَّیْطَانِ تُوقَدُ فِی قَلْبِ ابْنِ آدَمَ وَ إِنَّ أَحَدَکُمْ إِذَا غَضِبَ احْمَرَّتْ عَیْنَاهُ وَ انْتَفَخَتْ أَوْدَاجُهُ وَ دَخَلَ الشَّیْطَانُ فِیهِ فَإِذَا خَافَ أَحَدُکُمْ ذَلِکَ مِنْ نَفْسِهِ فَلْیَلْزَمِ الْأَرْضَ فَإِنَّ رِجْزَ الشَّیْطَانِ لَیَذْهَبُ عَنْهُ عِنْدَ ذَلِکَ. الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏2، ص305/ 12؛ و به تعابیر بسیار نزدیک از ابوسعید خدری از رسول الله ص: مسند الإمام أحمد بن حنبل، ج‏17، ص: 228؛ ج18، ص132؛ سنن الترمذی، ج‏4، ص: 227

معصیت خدا و بلا

"لئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ، وَ لَئِنْ کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابِی لَشَدِید"
امام سجّاد علیه السّلام: به خدا سوگند هیچ مردمی از آبشخورِ گناه، [سیراب] بیرون نیامدند؛ مگر به سوی عذاب خداوند.
در روایات فراوان سخن از سلب نعمت به خاطر معصیت ها آمده. باید دانست بسیاری از آسیب های جامعه و ستمی که برخی بر ایشان روا می دارند، بی ارتباط با عمل خود ایشان نیست. آیا این ظالمان و بزهکاران از جامعه دیگری برخاسته اند؟ و یا خود فرزند همین جمعیت بوده اند؟
تَاللَّهِ مَا صَدَرَ قَوْمٌ‏ قَطُّ عَنْ مَعْصِیَةِ اللَّهِ إِلَّا إِلَى عَذَابِه‏. الکافی، ج‏8، ص16 به سند صحیح.
نعمت و معصیت