حضور فیزیکی؛ رضایت قلبی

امام جواد علیه السلام : ﮐﺴﻰ ﮐﻪ ﺩﺭ ﮐﺎﺭﻯ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻧﺎﺧﻮﺵ ﺩﺍﺭﺩ، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺴﻰ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻏﺎﻳﺐ ﺑﻮﺩﻩ. ﻭ ﻫﺮ ﮐﺲ ﺩﺭ ﮐﺎﺭﻯ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ، ﻭﻟﻰ ﺑﺪﺍﻥ ﺭﺿﺎﻳﺖ ﺩﻫﺪ، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺴﻰ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.

ﻣَﻦْ ﺷَﻬِﺪَ ﺃَﻣْﺮًﺍ ﻓَﮑَﺮِﻫَﻪُ ﮐﺎﻥَ ﮐَﻤَﻦْ ﻏﺎﺏَ ﻋَﻨْﻪُ، ﻭَ ﻣَﻦْ ﻏﺎﺏَ ﻋَﻦْ ﺃَﻣْﺮ ﻓَﺮَﺿِﻴَﻪُ ﮐﺎﻥَ ﮐَﻤَﻦْ ﺷَﻬِﺪَﻩُ. تحف العقول، ص: 456 و مشابه آن در تهذیب از رسول الله صلی الله علیه و آله.

روز و شب در انتظار فرج باشید

امام صادق علیه السلام فرمود: زمانی بندگان [مؤمن] از همیشه به خدا نزدیکتر و خدا از آنان راضی تر است که حجت خدا را گم کنند و برایشان ظاهر نشود و از آنان محجوب گردد و از مکانش آگاه نباشند ولی در عین حال بدانند که حجّت های خداوند و دلائل آشکار او باطل نمی گردد. پس در آن هنگام باید روز و شب منتظر فرج باشند؛
و زمانی خداوند بیش از همیشه بر دشمنان خود خشم می گیرد که حجت خود را از آنان پنهان کند و برایشان ظاهر نشود؛
و خداوند می داند که دوستانش دچار شک نمی شوند و اگر می دانست که آنان دچار شک می شوند، یک لحظه نیز حجت خود از آنان پنهان نمی کرد. [ولی می داند که چنین نیست]

حَدَّثَنَا أَبِی وَ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالا حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ وَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ الْحِمْیَرِیُّ جَمِیعاً عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ النُّعْمَانِ قَالَ قَالَ لِی أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع‏ أَقْرَبُ مَا یَکُونُ الْعَبْدُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَرْضَى مَا یَکُونُ عَنْهُ إِذَا افْتَقَدُوا حُجَّةَ اللَّهِ فَلَمْ یَظْهَرْ لَهُمْ وَ حُجِبَ عَنْهُمْ فَلَمْ یَعْلَمُوا بِمَکَانِهِ وَ هُمْ فِی ذَلِکَ یَعْلَمُونَ أَنَّهُ لَا تَبْطُلُ حُجَجُ اللَّهِ وَ لَا بَیِّنَاتُهُ فَعِنْدَهَا فَلْیَتَوَقَّعُوا الْفَرَجَ صَبَاحاً وَ مَسَاءً وَ إِنَّ أَشَدَّ مَا یَکُونُ غَضَباً عَلَى أَعْدَائِهِ إِذَا أَفْقَدَهُمْ حُجَّتَهُ فَلَمْ یَظْهَرْ لَهُمْ وَ قَدْ عَلِمَ أَنَّ أَوْلِیَاءَهُ لَا یَرْتَابُونَ وَ لَوْ عَلِمَ أَنَّهُمْ یَرْتَابُونَ مَا أَفْقَدَهُمْ حُجَّتَهُ طَرْفَةَ عَیْنٍ.
کمال الدین و تمام النعمة، ج‏2، ص339 به سند صحیح. و الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏1، ص: 333، الإمامة و التبصرة من الحیرة، ص: 123، 33؛ الغیبة للنعمانی، ص: 162؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج‏2، ص: 338، به سند دیگر و الغیبة (للطوسی)،  ص: 457.

عایشه و بیان فضیلتی برای حضرت زهرا سلام الله علیها

از عایشه روایت است که گفت: هر گاه فاطمه زهراء سلام الله علیها راه می‌رفت، به حق آن خدایی که شریک ندارد راه رفتن وی با راه رفتن رسول خدا (صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه) تفاوتی نداشت. وقتی رسول خدا صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه فاطمه سلام الله علیها را می‌دید دو مرتبه به او می‌فرمود: مرحبا به دختر من! فاطمه اطهر سلام الله علیها می‌گوید: پدرم به من فرمود: آیا راضی نیستی که فردای قیامت بزرگ زنان مؤمنین یا زنان این امّت باشی؟
بالْإِسْنَادِ إِلَی عُبَیْدِاللَّهِ بْنِ مُوسَی، عَنْ زَکَرِیَّا، عَنْ فِرَاَّسٍ، عَنْ مَسْرُوقٍ، عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ: أَقْبَلَتْ فَاطِمَةُ سلام الله علیها تَمْشِی لا وَاللَّهِ الَّذِی لا إِلَهَ إِلا هُوَ مَا مَشْیُهَا یَخْرِمُ مِنْ مِشْیَةِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم فَلَمَّا رَآهَا قَالَ: مَرْحَباً بِابْنَتِی مَرَّتَیْنِ قَالَتْ فَاطِمَةُ سلام الله علیها فَقَالَ لِی: أَمَا تَرْضَیْنَ أَنْ تَأْتِیَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ سَیِّدَةَ نِسَاءِ الْمُؤْمِنِینَ أَوْ سَیِّدَةَ نِسَاءِ هَذِهِ الْأُمَّةِ.
الأمالی (للطوسی)، ص: 333 و از منابع عامه: صحیح البخاری، ج‏10، ص: 76، صحیح مسلم، ج‏4، ص: 1905، سنن ابن ماجه، ج‏3، ص: 131، سنن النسائی، ج‏5، ص: 96

رضا و قناعت

امام رضا علیه السلام:
کسى که به مال حلال اندک، راضى شود، مخارجش سبک مى شود، خانواده اش برخوردار مى گردند، خداوند او را به درد و درمان دنیا بینا مى کند و او را سالم و بى گناه از دنیا به دارالسلام بهشت بیرون مى برد.
عن الامام الرِّضا علیه السلام: مَنْ رَضِىَ بِالْیَسیرِ مِنَ الْحَلالِ خـَفَّتْ مـَؤُنَتـُهُ وَ تَنَعـَّمَ اَهـْلـُهُ وَ بَصَّرَهُ اللّه ُ داءَ الدُّنْیا وَ دَوائَها وَ اَخْرَجـَهُ مِنْها سالِما.
الکافی، ج8 ص  347، مسند الامام الرضا علیه السلام ، ج 1، ص 269.

روایاتی زیبا در مورد رضایت به قضای الهی در بابی از کافی شریف

8-امام صادق علیه السّلام فرمود: در شگفتم از مرد مسلمان که خداى عز و جل برایش سرنوشتى نکند، جز آنکه خیر او باشد، اگر بدنش را با قیچى‏ ها ببرند خیر اوست و اگر هم تمام خاور و باختر روى زمین را مالک شود خیر اوست.

أَبُو عَلِیٍّ الْأَشْعَرِیُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ یَحْیَى عَنْ فُضَیْلِ بْنِ عُثْمَانَ عَنِ ابْنِ أَبِی یَعْفُورٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: عَجِبْتُ لِلْمَرْءِ الْمُسْلِمِ‏  لَا یَقْضِی اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ قَضَاءً إِلَّا کَانَ خَیْراً لَهُ وَ إِنْ قُرِضَ بِالْمَقَارِیضِ کَانَ خَیْراً لَهُ وَ إِنْ مَلَکَ مَشَارِقَ الْأَرْضِ وَ مَغَارِبَهَا کَانَ خَیْراً لَهُ.

 

9-امام باقر علیه السّلام فرمود: در میان مخلوق خدا سزاوارترین کس بتسلیم بودن قضاء خداى عز و جل کسى است که خداى عز و جل را بشناسد و هر که به قضاء راضى باشد، قضا بر او وارد شود و خداى اجر او را بزرگ فرماید و هر که قضا را ناخوش دارد، قضا بر او وارد شود و خدا اجرش را تباه سازد.

مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنِ ابْنِ سِنَانٍ عَنْ صَالِحِ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْجُعْفِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: أَحَقُّ خَلْقِ اللَّهِ أَنْ یُسَلِّمَ لِمَا قَضَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مَنْ عَرَفَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مَنْ رَضِیَ بِالْقَضَاءِ أَتَى عَلَیْهِ الْقَضَاءُ وَ عَظَّمَ اللَّهُ أَجْرَهُ وَ مَنْ سَخِطَ الْقَضَاءَ مَضَى عَلَیْهِ الْقَضَاءُ وَ أَحْبَطَ اللَّهُ أَجْرَهُ.

12- مردى گوید: به امام صادق علیه السّلام عرض کردم: با چه علامت دانسته مى‏ شود که شخص مؤمن است؟ فرمود: به تسلیم خدا بودن، و راضى بودن به آنچه برایش پیش مى‏ آید، از شادى و ناخرسندى.

البرقی عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ سِنَانٍ عَمَّنْ ذَکَرَهُ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: قُلْتُ لَهُ بِأَیِّ شَیْ‏ءٍ یُعْلَمُ الْمُؤْمِنُ بِأَنَّهُ مُؤْمِنٌ قَالَ بِالتَّسْلِیمِ لِلَّهِ وَ الرِّضَا فِیمَا وَرَدَ عَلَیْهِ مِنْ سُرُورٍ أَوْ سَخَطٍ.

 

13- امام صادق علیه السّلام فرمود: رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله هیچ گاه نسبت به امرى که می گذشت نمی فرمود: کاش غیر این می بود.

عَنْهُ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ سِنَانٍ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ الْمُخْتَارِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِی یَعْفُورٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: لَمْ یَکُنْ رَسُولُ اللَّهِ ص یَقُولُ لِشَیْ‏ءٍ قَدْ مَضَى لَوْ کَانَ غَیْرُهُ.

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏2، ص: 60/ بَابُ‏ الرِّضَا بِالْقَضَاءِ

رأس طاعت خدا

على بن الحسین علیه السّلام فرمود: صبر و راضى بودن از خدا، رأس اطاعت خداست، و هر که نسبت به آنچه خداوند درباره او حکم فرماید صبر کند و راضى باشد، چه دوست داشته و یا ناخوش داشته باشد، خداى عز و جل در آنچه دوست یا ناخوش دارد، براى او حکم نکند، جز آنچه خیر او باشد.
عنْ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ ع قَالَ: الصَّبْرُ وَ الرِّضَا عَنِ اللَّهِ رَأْسُ طَاعَةِ اللَّهِ وَ مَنْ صَبَرَ وَ رَضِیَ عَنِ اللَّهِ فِیمَا قَضَى عَلَیْهِ فِیمَا أَحَبَّ أَوْ کَرِهَ لَمْ یَقْضِ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ فِیمَا أَحَبَّ أَوْ کَرِهَ إِلَّا مَا هُوَ خَیْرٌ لَهُ.
الکافی؛ دار الکتب؛ الإسلامیة؛ ج‏2؛ ص60