ابراهیم بن ابی محمود گوید: به امام
رضا علیه السّلام عرض کردم: یا ابن رسول اللَّه! نزد ما از روایات مخالفین
شما در فضائل امیر مؤمنان و شما خاندان روایاتى هست که امثال آن را در بین
روایات شما نمى بینم، آیا به آنان معتقد شویم؟
حضرت فرمودند: پدرم از پدرش و
آن حضرت از جدّ خود برایم روایت کردند که حضرت رسول اکرم صلى اللَّه علیه و
آله فرمودند: هر کس به سخنگویى گوش فرا دهد او را عبادت کرده است. اگر آن
سخنگو از جانب خدا سخن می گفت، او خدا را عبادت کرده است، و اگر از جانب
ابلیس سخن می گفت، ابلیس را عبادت کرده است، سپس فرمودند: اى ابن ابی محمود!
مخالفین ما سه نوع خبر در فضائل ما جعل کرده اند: 1- غلوّ، 2- کوتاهى در حقّ ما، 3- تصریح به بدىهاى دشمنان ما، و دشنام به آنان.
و
وقتى مردم اخبار غلوّ آن دسته را می شنوند، شیعیان ما را تکفیر مى کنند و
می گویند: شیعه قائل به ربوبیّت ائمّه خود مىباشد.
و وقتى کوتاهى در حقّ ما
را مى شنوند، به آن معتقد می شوند،
و وقتى بدىهاى دشمنان ما و دشنام به
آنان را می شنوند، ما را دشنام می دهند. و حال آنکه، خداوند می فرماید: «وَ لا
تَسُبُّوا الَّذِینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَیَسُبُّوا اللَّهَ
عَدْواً بِغَیْرِ عِلْمٍ» (و کسانى را که مشرکین، بعنوان عبادت میخوانند،
دشنام ندهید، چه آنکه آنان نیز خدا را به ظلم و از روى نادانى دشنام
خواهند داد- انعام: 108)
اى ابن ابی محمود! وقتى مردم به چپ و راست می روند
تو ملازم طریقه ما باش، زیرا هر کس با ما همراه شود ما با او همراه خواهیم
بود، و هر کس از ما جدا شد ما نیز از او جدا خواهیم شد، کمترین چیزى که
باعث مى شود انسان از ایمان بیرون رود این است که: در مورد سنگریزه بگوید
این هسته است و سپس بدان معتقد شده و از مخالفین خود تبرّى جوید.
اى ابن
ابی محمود! آنچه را برایت گفتم حفظ کن و نگهدار، زیرا خیر دنیا و آخرت را
برایت در این گفتار گردآورى کردم.
عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج1، ص: 304 بسنده ... قَالَ إِبْرَاهِیمُ
بْنُ أَبِی مَحْمُودٍ فَقُلْتُ لِلرِّضَا یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ إِنَّ
عِنْدَنَا أَخْبَاراً فِی فَضَائِلِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع وَ
فَضْلِکُمْ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ هِیَ مِنْ رِوَایَةِ مُخَالِفِیکُمْ وَ لَا
نَعْرِفُ مِثْلَهَا عِنْدَکُمْ أَ فَنَدِینُ بِهَا فَقَالَ یَا ابْنَ
أَبِی مَحْمُودٍ لَقَدْ أَخْبَرَنِی أَبِی عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ ع
أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَالَ مَنْ أَصْغَى إِلَى نَاطِقٍ فَقَدْ عَبَدَهُ
فَإِنْ کَانَ النَّاطِقُ عَنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَدْ عَبَدَ
اللَّهَ وَ إِنْ کَانَ النَّاطِقُ عَنْ إِبْلِیسَ فَقَدْ عَبَدَ إِبْلِیسَ
ثُمَّ قَالَ الرِّضَا یَا ابْنَ أَبِی مَحْمُودٍ إِنَّ مُخَالِفِینَا
وَضَعُوا أَخْبَاراً فِی فَضَائِلِنَا وَ جَعَلُوهَا عَلَى ثَلَاثَةِ
أَقْسَامٍ أَحَدُهَا الْغُلُوُّ وَ ثَانِیهَا التَّقْصِیرُ فِی أَمْرِنَا
وَ ثَالِثُهَا التَّصْرِیحُ بِمَثَالِبِ أَعْدَائِنَا فَإِذَا سَمِعَ
النَّاسُ الْغُلُوَّ فِینَا کَفَّرُوا شِیعَتَنَا وَ نَسَبُوهُمْ إِلَى
الْقَوْلِ بِرُبُوبِیَّتِنَا وَ إِذَا سَمِعُوا التَّقْصِیرَ اعْتَقَدُوهُ
فِینَا وَ إِذَا سَمِعُوا مَثَالِبَ أَعْدَائِنَا بِأَسْمَائِهِمْ
ثَلَبُونَا بِأَسْمَائِنَا وَ قَدْ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ وَ لا
تَسُبُّوا الَّذِینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَیَسُبُّوا اللَّهَ
عَدْواً بِغَیْرِ عِلْمٍ یَا ابْنَ أَبِی مَحْمُودٍ إِذَا أَخَذَ
النَّاسُ یَمِیناً وَ شِمَالًا فَالْزَمْ طَرِیقَتَنَا فَإِنَّهُ مَنْ
لَزِمَنَا لَزِمْنَاهُ وَ مَنْ فَارَقَنَا فَارَقْنَاهُ إِنَّ أَدْنَى مَا
یَخْرُجُ بِهِ الرَّجُلُ مِنَ الْإِیمَانِ أَنْ یَقُولَ لِلْحَصَاةِ هَذِهِ
نَوَاةٌ ثُمَّ یَدِینَ بِذَلِکَ وَ یَبْرَأَ مِمَّنْ خَالَفَهُ یَا ابْنَ
أَبِی مَحْمُودٍ احْفَظْ مَا حَدَّثْتُکَ بِهِ فَقَدْ جَمَعْتُ لَکَ خَیْرَ
الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ.
