عیص بن
قاسم گفت: از امام صادق علیه السلام شنیدم که می فرمود: بر شما باد به تقوای الهی، مواظب خودتان باشید؛
زیرا سزاوارترین کسی که باید مواظب آن باشید خود شما هستید؛ هرگاه برای یکی از شما
دو جان بود که یکی را مقدّم می داشت و تجربه می آموخت و با دیگری به استقبال توبه
می رفت (خوب) بود، ولی آدمی یک جان دارد که هرگاه برود، به خدا سوگند، توبه (نیز)
رفته است.
اگر از خاندان ما به سراغ شما آمد تا شما را به
شخص پسندیده از آل محمّد صلی الله علیه و آله فراخواند، پس ما شما را گواه می گیریم
که راضی نیستیم؛ امروز در حالی که او تنها و بی کس است از ما فرمان نمی برد، چه
رسد به زمانی که پرچم ها و بیرق ها برافراشته شود، که در آن حال سزاوار تر است که
سخن ما را نپذیرد!
بأسانید متعددة عن العیص بن القاسم،
قال: سمعت أباعبد اللّه علیه السلام یقول: «إتَّقُوا اللَّهَ وَ انْظُرُوا
لِأَنْفُسِکُمْ فَإِنَّ أَحَقَّ مَنْ نَظَرَ لَهَا أَنْتُمْ لَوْ کَانَ
لِأَحَدِکُمْ نَفْسَانِ فَقَدَّمَ إِحْدَاهُمَا وَ جَرَّبَ بِهَا اسْتَقْبَلَ
التَّوْبَةَ بِالْأُخْرَى کَانَ وَ لَکِنَّهَا نَفْسٌ وَاحِدَةٌ إِذَا ذَهَبَتْ
فَقَدْ وَ اللَّهِ ذَهَبَتِ التَّوْبَةُ إِنْ أَتَاکُمْ مِنَّا آتٍ لِیَدْعُوَکُمْ
إِلَى الرِّضَا مِنَّا فَنَحْنُ نُشْهِدُکُمْ أَنَّا لَا نَرْضَى إِنَّهُ لَا
یُطِیعُنَا الْیَوْمَ وَ هُوَ وَحْدَهُ وَ کَیْفَ یُطِیعُنَا إِذَا ارْتَفَعَتِ
الرَّایَاتُ وَ الْأَعْلَامُ.»
علل
الشرائع، ج2، ص: 578، الکافی (ط - الإسلامیة)، ج8، ص: 264/ 381 به سند صحیح.
در ادامه روایت کامل تر کتاب شریف کافی، حضرت از استناد کردن به قیام زید نهی کرده (لَا تَقُولُوا خَرَجَ زَیْدٌ) و فرموده اند به صاحب حق در ماه رجب روی آورید، (که تا ماه رمضان پیوستن به آن نیز اشکالی ندارد) و علامت آن سفیانی است. (همان)
هم چنین روایات متعددی در نهی زید از قیام، (رجال الکشی، ص: 360، الأمالی للصدوق، ص: 40 ) و یا تأیید احتجاج های بزرگان اصحاب مانند زراره‌ها و مؤمن‌الطاق‌ها در برابر زید، (رجال الکشی، ص: 153 و ص: 186/ 328 و الکافی، ج1، ص174 به سند صحیح) و عدم همراهی ایشان با او (رجال النجاشی، ص: 183/ 484) در دست است؛ که البته با جلالت و نیت خیر مرحوم زید بن علی و استضعاف احتمالی او منافاتی ندارد. (ر.ک معانی الأخبار، ص: 392/ 39)
اما باید دانست که زیدیه بر خلاف زید با شیعه دشمنی می ورزیدند. (الکافی، ج8، ص: 235)
بزرگان زیدیه با ادعای ظلم ستیزی بر بزرگان امامیه طعن زده و می‌گفتند امام کسی نیست که در خانه بنشیند! امام باید وسط میدان باشد! (رجال الکشی، ص: 416/ 788)
اما ائمه‌ی امامیه علیهم السلام در روایات بیشماری پاسخ آنان را داده و موضع صحیح را تبیین فرموده اند. (الکافی، ج8، ص: 264/ 383، الغیبة للنعمانی، ص: 194، وسائل الشیعة، ج15، ص: 45 و 50 و...)
